بیاید از گیت و ماهیتش و نحوه استفاده ازش بگیم.
ما یه موجودیتی داریم تحت عنوان سیستم کنترل نسخه (VCS) که باهاش میتونیم تغییرات ایجاد شده توی فایلها رو پیگیری کنیم یا با دیگران همکاری کنیم و به نسخههای قبلی پروژه برگردیم. گیت (Git) هم یه سیستم کنترل نسخه هست که به طور وسیع برای مدیریت پروژههای توسعه نرمافزار استفاده میشه.
مفاهیم گیت
برای اینکه بتونیم از گیت استفاده کنیم قبلش باید با یه سری مفاهیم کلیدی آشنا بشیم.
- مخزن (Repository): محل یا ریموتی هست که حاوی تمام فایلها و تاریخچه تغییرات پروژه شماست.
- شاخه (Branch): یک نسخه جداگانه از مخزن هست که میتونید روی اون کار کنید بدون اینکه تأثیری روی شاخه اصلی بذارید.
- Commit: بهتره بگیم یه نسخه مستقل از پروژه شما هست و به تمامی فایلها و پوشههایی که بخشی از اون نسخه هستن اشاره داره.
- Staging Area: یه فضای موقت برای نگهداری فایلهایی که میخواید در commit بعدی وارد کنید.
- HEAD: اشاره به آخرین commit در شاخه فعلی شما داره.
- Remote: اشاره به کنترل از راه دور برای مخزن شما داره. یعنی به شما این امکان رو میده که به یه کپی از مخزنتون که روی یه سرور دیگه ذخیره شده، دسترسی داشته باشید و باهاش کار کنید.
شروع کار با گیت
حالا ببینیم چطور باید راه اندازیش کنیم و ازش استفاده کنیم.
میتونید گیت رو از وبسایت رسمی https://www.git-scm.com/downloads دانلود و نصب کنید.
نصبش یه فرایند ساده و مستقله که برای سیستم عاملهای مختلف از جمله ویندوز، مک و لینوکس قابل اجرا هست. در ادامه شیوه نصبش رو به صورت مختصر توضیح میدیم.
برای نصبش روی لینوکس میتونید از دستور زیر استفاده کنید.
1 |
$ sudo apt install git-all |

برای دیدن فهرست دستورات و اینکه چه عملکردی دارن میتونید از دستور زیر استفاده کنید.
1 |
$ git --help |
شما باید برای شروع کار اطلاعات خودتون رو ثبت کنید.
$ git config –global user.name “John Doe”
$ git config –global user.email johndoe@example.com
دستورات فوق برای ثبت نام شما و ایمیل شما به عنوان یک کاربر در گیت هست.
تغییراتی که شما قراره در گیت اعمال کنید و کامیت های شما با این مشخصات ذخیره میشن.
یه مخزن ایجاد کنید
برای ساختن یه مخزن جدید در پوشه پروژه خودتون، دستور git init
رو اجرا کنید.
1 |
$ git init |
توجه داشته باشید که حتما باید در پوشه پروژه قرار داشته باشید.
یعنی در کامندلاین سیستم خودتون وارد پوشه مد نظر بشید.
دستور فوق یک ریپازیتوری برای پروژه شما میسازه.
فایلها رو به Staging Area اضافه کنید
وقتی تغییراتی رو در پروژه ایجاد میکنیم و بعدا میخوایم تغییرات رو کامیت کنیم و به شاخه اصلی اضافه کنیم، قبلش باید اون ها رو به stage ببریم؛ اصطلاحا به صحنه آماده برای کامیت ببریمشون.
برای اضافه کردن فایلهای تغییر یافته به Staging Area، از دستور git add
استفاده کنید.
مثلا برای افزودن فایل file.txt از روش زیر استفاده میکنیم.
1 |
$ git add file.txt |
برای اینکه همهی فایل های با پسوند مشترک رو به استیج ببریم از دستور زیر استفاده میکنیم.
1 |
$ git add *.txt |
دستور فوق همه فایل های با پسوند txt رو به استیج اضافه میکنه.
برای اینکه همه فایلهای پروژه رو بدون استثنا به استیج بفرستیم از دستور زیر استفاده میکنیم.
1 |
$ git add . |
برای اینکه ببینیم تغییرات چه فایل هایی توسط گیت دنبال میشن از دستور git status استفاده میکنیم.
ایجاد کامیت
برای ثبت تغییرات مرحلهبندی شده با یک پیام توضیحی، از دستور git commit
استفاده میکنیم.
1 |
$ git commit -m 'description for changes' |
با این دستور شما یک کامیت جدید ایجاد میکنید.
برای دیدن فهرست کامیت ها و لاگ های پروژه از دستور git log استفاده میکنیم.
گیت یه ابزار قدرتمند هست که میتونه به شما در مدیریت پروژههای توسعه نرمافزار به طور کارآمدتر کمک کنه. با صرف زمان برای یادگیری اصول اولیه، میتونید از مزایای متعددی که ارائه میده بهرهمند بشید.
در جلسات بعد بیشتر باهاش آشنا میشیم.